Zacznijmy od samej godziny spotkania.

Czy przyjść na czas? Czy lekko się spóźnić? Wielu Brytyjczyków, których dokładnie zapytałam o zasady gościnności, zgodnie przyznało, że lekko spóźnić się wypada. Dajemy tym samym gospodarzom troszkę więcej czasu na przygotowanie. W mojego polskiego domu wyniosłam, że punktualność to podstawa, nawet na imieninach u cioci. To tej pory pamiętam, jak nagle w korytarzu mieszkania pojawiali się praktycznie wszyscy zaproszeni goście. Nie wiadomo skąd.

I tu zaczyna się już kolejny rytuał – sprawa obuwia.

W panice biegaliśmy tam i z powrotem z płaszczami krewnych, którzy po kolei mierzyli dostępne kapcie (oczywiście wśród zapewnień mamy, że butów ściągać nie trzeba, bo w domu i tak jest brudno… – jako dziecko nigdy nie mogłam zrozumieć, dlaczego tak “kłamała,” przecież zwykle sprzątanie przedimprezowe zajmowało nam przynajmniej tydzień). Sama będąc w gościach do dziś się obawiam, że mam stopę w rozmiarze gospodarzy, bo istnieje wtedy szansa, że zaproponuje mi się kapcie prosto “z nogi”… Brytyjczycy raczej spytają, czy buty ściągnąć należy, i zastosują się do sugestii. Jeśli powiemy “nie, nie”, w nadziei, że i tak je ściągną, ryzykujemy plamy z błota na nowej wykładzinie. A pretensje można wtedy mieć tylko do siebie.

Ale, ale, kompletnie pominęłam przywitanie!

W Polsce, wiadomo, całujemy się w policzki. Nigdy nie wiadomo, czy dwa, czy trzy razy. Najgorszy jest zawsze moment, kiedy kogoś całujemy, ale osoba ta nie odwzajemnia całusa (i całujemy znajomego np. w ucho). Często nie wiadomo też, czy z pocałunkami wiąże się jakiś sposób uściśnięcia czy przytulenia… Z tego, co mi wiadomo, takie same rozterki mają Brytyjczycy. Jednakowo ważne jest też, co powiemy bezpośrednio po przywitaniu. “Dobrze wyglądasz” oznacza w języku polskim – “przytyłaś.” To samo sformułowanie w języku angielskim oznacza, że dobrze się wygląda.

Czas na tematy do przełamania pierwszych lodów. Znaczy small talk.

W Polsce, jeśli widzimy nowy samochód przed domem gospodarzy, należy takowy od razu pochwalić. Nie trzeba chyba dodawać, że w tej samej chwili wszyscy zebrani mężczyźni wraz z gospodarzem wracają przed dom, aby okopać opony i posłuchać silnika. Tak czy inaczej, w dobrym tonie jest taki nabytek zauważyć, a brak komentarza ze strony gości może być odebrany jako niegrzeczność (oczywiście samobójstwem towarzyskim byłby głośny komentarz, że samemu takiego samochodu by się nie kupiło – co i tak powiedzą do swoich żon prawie wszyscy mężczyźni zaraz po wyjściu – o ile będą jeszcze w stanie mówić, ale o tym za chwilę). W Anglii samochody budzą zdecydowanie mniej emocji, ale gorący temat zaraz po przywitaniach to wszelkiego rodzaju zmiany w domu – dobudówka, nowa kuchnia, transformacja ogrodu. W dobrym tonie jest więc wypatrywać zmian wystroju, nawet na pozór nierzucających się w oczy.

W Polsce po small talku niezwłocznie przechodzi się do tematu jedzenia. Rytuału ciąg dalszy: “Czy jesteście głodni?” (tłumaczenie: Jest jedzenie). Albo: “To nic takiego, tak szybko zagniotłam jakieś ciasto.” (czytaj: spędziłam cały ranek na pieczeniu i jeszcze rzucałam w dzieci garnkami w kuchni, bo nie wyszło, jak w przepisie). – “Nie, nie, nie róbcie sobie kłopotu.” (Umieramy z głodu.) W każdym razie, obowiązuje zasada trzykrotnego proszenia / zaprzeczania. Relatywnie nowy trend, jaki zauważyłam w Polsce to mówienie gościom, że ciasto jest, cytuję: “Dobre, niesłodkie.” Jawnie zaczynamy brać odpowiedzialność za zdrowie i sumienie naszych szanownych gości. W końcu jedzenie zapełnia stół i wciąż lądują na nim nowe potrawy.

Główna różnica między Polską a Wielką Brytanią to przede wszystkim czas i ilość jedzenia.

Jeśli zaproszono cię na drinka, być może pojawią się na stole oliwki, humus i czipsy, ale na wszelki wypadek najlepiej najeść się już w domu (najlepsze jest ponoć gotowane jajko). Jedno jest pewne: jeśli o jedzeniu nie było mowy w zaproszeniu, najprawdopodobniej go nie będzie. Być może wzięło się to stąd, że jest to w Anglii przedsięwzięcie karkołomne, jeśli uwzględni się preferencje kulinarne wszystkich gości, takie jak alergie, wegetarianie, weganie, bezlaktowcy, bezglutenowcy… Z kolei odwiedzając “na drinka” znajomych z Polski, najlepiej pojawić się na lekkim głodzie. Jeśli natomiast mieszkamy na wyspach i zaproszeni zostaliśmy na obiad, zalecam: przynajmniej jednodniową głodówkę przed odwiedzinami rodaków, oraz zjedzenie przynajmniej jednego jajka na twardo przed odwiedzinami Brytyjczyków.

Gra pozorów ciąg dalszy. Kolejna rzecz to oczywiście napoje.

O ile kawa czy herbata na początek to norma, o tyle wśród rodaków możemy spotkać się z silnym niezrozumieniem, jeśli tego nie pijemy alkoholu. W myśl zasady “ze mną się nie napijesz?” będzie nam bardzo ciężko wytłumaczyć, że pić alkoholu nie chcemy. Pamiętam, jak na początku życia w Anglii fascynowało mnie to, że ludzie spotykali się, trochę pili, śmiali się, następnie po prostu… najnormalniej w świecie szli do domu. Oczywiście oznacza to nudę, bo np. nikt się nie pokłóci z drugą połową lub zaśnie przy stole. Ach, naprawdę mamy w Polsce tę kulturę picia! Chyba najlepszym, choć trochę ekstremalnym przykładem w oczekiwaniach gości jest wyobrażenie o weselu. Niejednego z Polaków (a i mi się przydarzyło) zaszokowały weselne zwyczaje na wyspach – w szczególności ilość alkoholu (a raczej jego brak) oraz przerywanie imprezy w momencie, kiedy nawet się jeszcze nie rozkręciła (na co i tak było za mało alkoholu). Z kolei Brytyjczyków zdecydowanie szokuje ilość jedzenia i alkoholu na polskich weselach. Co kraj, to obyczaj.

Na koniec dylemat największy – kiedy koniec imprezy?

W uproszczeniu – z Polakami często “do oporu” (gorąco polecam zapraszanie rodaków wraz z dziećmi, wtedy jest szansa, że wyjdą przed północą – choć gwarancji nie ma). Ziewanie, zerkanie na zegarek, tudzież zaśnięcie gospodarza na sofie nie ma w zasadzie większego znaczenia. W końcu “gość w dom, Bóg w dom”, więc gość sam zdecydować może, kiedy koniec. Dużo prościej wydaje się być  w Wielkiej Brytanii, ale to tylko pozory. Kiedy atmosfera troszkę ucichnie i nam gospodarzom przez głowę przejdzie, że może czas już kończyć, należy zaproponować herbatę (i kawę!). Większość z gości o nią poprosi, ale wysłaliśmy już znak-sygnał.

Każdy wie, że niedługo zaczną się “pożegnania” (w liczbie mnogiej – “saying your goodbyes”). Rytuał, jak wszystko. Najpierw usłyszymy: “I should probably be going soon”. Albo: “It’s getting late.” Pół godziny później dalej rozmawiacie o planach na niedzielę wszystkich zebranych w pomieszczeniu osób. Po kolejnej minucie ciszy osoby zaczynają wstawać, po czym stoicie wszyscy przez kolejne 10 minut i dyskutujecie, kiedy następny raz się spotkacie. To samo robicie jeszcze w przedpokoju i przed domem… Strasznie męczące. Ale konieczne, bo tak wypada. Kiedyś nawet zapytałam znajomych, dlaczego tak długo zajmuje Anglikom wyjście z imprezy. “To dlatego, że nie chcą nas wypuścić!” – odpowiedzieli chórem.

Tak czy inaczej, nie ma coś się za bardzo przejmować, że czymś urazimy naszych gości lub gospodarzy. I tak nie dadzą tego po sobie poznać – to zasada, która obowiązuje chyba w każdej kulturze. Poza tym, właśnie takie gafy sprawiają, że dana okazja zapadnie nam w pamięć na dłużej. A tak między nami, o i tak wiemy, kto w Europie słynie z gościnności… (nie mylić z uprzejmością na ulicy lub w supermarkecie, ale o tym innym razem!)

Katarzyna Lanucha
Trener kulturowy na Uniwersytecie Cambridge. Absolwentka filologii germańskiej, romańskiej i słowiańskiej na Uniwersytecie w Dreźnie. Od ponad dziesięciu lat żyje Wielkiej Brytanii, gdzie wychowuje dwójkę dzieci na styku kultur. Przygląda się życiu na emigracji swoich rodaków (i nie tylko)!
../../../2021/10/11/
k.lanucha@speakculture.co.uk

Witaj w ogólnopolskim, międzynarodowym Klubie Marka jest kobietą – Twoja silna strona kobiecości. Wspieramy siebie nawzajem i to przynosi owoce. Lokalnie, ogólnopolsko, międzynarodowo. Jeśli jesteś przedsiębiorczą, świadomą kobietą, prowadzisz własny biznes i/lub ciekawe projekty, serdecznie zapraszamy do Klubu Marka jest kobietą, to miejsce jest właśnie dla Ciebie: #

The post Na styku kultur – „Gość w dom” czyli rozterki Polaków w Wielkiej Brytanii oczami Katarzyny Lanucha appeared first on Klub Marka Jest Kobietą - międzynarodowa społeczność, osobiste relacje, siła współpracy, networking.